hsnky46 - TÜRK ALFABESİ 2

**AZERBAYCAN ALFABESİ**

1929'dan 1939'a kadar

Aa, Bв, Cc, Çç, Dd, Ee, Əə, Ff, Gg, Ƣƣ, Hh, Ii, Ьь, Jj, Kk, Qq, Ll, Mm, Nn, Oo, Ɵɵ, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Vv, Xx, Yy, Zz, Ƶƶ

1939'dan 1958'e kadar

Аа, Бб, Вв, Гг, Ғғ, Дд, Ее, Ёё, Әә, Жж, Зз, Ии, Йй, Кк, Ққ, Лл, Мм, Оо, Өө, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Үү, Фф, Хх, Һh, Цц, Чч, Ҷҷ, Шш, Щщ, ъ, Ыы, ь, Ээ, Юю, Яя, ' (apostrof)

1958'den 1991'e kadar

Аа, Бб, Вв, Гг, Ғғ, Дд, Ee, Әә, Жж, Зз, Ии, Ыы, Јј, Кк, Ҝҝ, Лл, Мм, Нн, Оо, Өө, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Үү, Фф, Хх, Һһ, Чч, Ҹҹ, Шш, ' (apostrof)

1991'den 1992'ye kadar

Aa, Ää, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Ff, Gg, Ğğ, Hh, Xx, Iı, İi, Jj, Kk, Qq, Ll, Mm, Nn, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Vv, Yy, Zz

1992'den sonra

Aa, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Əə, Ff, Gg, Ğğ, Hh, Xx, Iı, İi, Jj, Kk, Qq, Ll, Mm, Nn, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Vv, Yy, Zz

Azeri alfabesi, ə, x, ve q harfleri haricinde Türk alfabesi'nin aynısıdır.
**TÜRKMENİSTAN ALFABESİ**

Latin harf	Kiril eşdeğeri	Sesçil gerçek anlamı
A a	А а	[a]
B b	Б б	[b]
Ç ç	Ч ч	[ʧ]
D d	Д д	[d]
E e	Е е	[je], [e]
Ä ä	Ә ә	[æ]
F f	Ф ф	[ɸ]
G g	Г г	[g~ʁ]
H h	Х х	[h~x]
I i	И и	[i]
J j	Җ җ	[ʤ]
Ž ž	Ж ж	[ʒ]
K k	К к	[k~q]
L l	Л л	[l]
M m	М м	[m]
N n	Н н	[n]
Ň ň	Ң ң	[ŋ]
O o	О о	[o]
Ö ö	Ө ө	[ø]
P p	П п	[p]
R r	Р р	[r]
S s	С с	[θ]
Ş ş	Ш ш	[ʃ]
T t	Т т	[t]
U u	У у	[u]
Ü ü	Ү ү	[y]
W w	В в	[β]
Y y	Ы ы	[ɯ]
Ý ý	Й й	[j]
Z z	З з	[ð]

**ÖZBEKİSTAN ALFABESİ**

Arap	Latin	Кiril	temeli latin alfabesi olan yazı	IPA
~960 - 1929	1936 - 1940	1940 - 1992	1992 sonra
ﺍ, ه	Ə ə	А а	A a	[a],[æ]
ﺏ	B в	Б б	B b	[b]
چ	C c	Ч ч	Ch ch	[ʧ]
ﺩ	D d	Д д	D d	[d]
ﻩ	E e	Е е	E e	[ɛ]
ﻑ	F f	Ф ф	F f	[f]
گ	G g	Г г	G g	[g']
ﻍ	Ƣ ƣ	Ғ ғ	G‘ g‘	[ɣ]
ﺡ,ﻩ	H h	Ҳ ҳ	H h	[h]
ی	I i	И и	I i	[ɪ]
ﺝ, ژ	Ç ç, Ƶ ƶ	Ж ж	J j	[ʤ]
ﻙ	K k	К к	K k	[k']
ﻕ	Q q	Қ қ	Q q	[q]
ﻝ	L l	Л л	L l	[l]
ﻡ	M m	М м	M m	[m]
ﻥ	N n	Н н	N n	[n]
ﺍ	A a	О о	O o	[ɑ]
ﻭ	O o	Ў ў	O‘ o‘	[o]
پ	P p	П п	P p	[p]
ﺭ	R r	Р р	R r	[r]
ﺙ,ﺱ,ﺹ	S s	С с	S s	[s]
ﺵ	Ş ş	Ш ш	Sh sh	[ʃ]
ﺕ,ﻁ	T t	Т т	T t	[t]
ﻭ	U u	У у	U u	[u]
ﻭ	V v	В в	V v	[v], [w]
ﺥ	X x	Х х	X x	[x]
ی	J j	Й й	Y y	[j]
ﺫ,ﺯ,ﺽ,ﻅ	Z z	З з	Z z	[z]
ء, ع	'	Ъ ъ	’	[ʔ]

**KAZAKİSTAN ALFABESİ**

Kiril	Latin (QazAqparat)	Arap	Arap harflerin adı	IPA uyarlama
А а	A a	ا	Alif	/ɑ/
Ә ә	Ä ä	ٴا	Hamza + Alif	/æ/
Б б	B b	ب	Ba	/b/
В в	V v	ۆ	Waw V ile	/v/
Г г	G g	گ	Gaf	/ɡ/
Ғ ғ	Ğ ğ	ع	Ghayin	/ɣ, ʁ/
Д д	D d	د	Dal	/d/
Е е	E e	ه	Ha	/e/
Ё ё	Yo yo	يو	Yo	/jo/
Ж ж	J j	ج	Jeem	/ʒ/
З з	Z z	ز	Za	/z/
И и	Ï ï	ي	Ya	/ɯj/, /ij/, /i/
Й й	Y y	ي	Ya	/j/
К к	K k	ك	Kaf	/k/
Қ қ	Q q	ق	Qaf	/q/
Л л	L l	ل	Lam	/l/
М м	M m	م	Meem	/m/
Н н	N n	ن	Noon	/n/
Ң ң	Ñ ñ	ڭ	Kaf 3 noktalı	/ŋ/
О о	O o	و	Waw	/o/
Ө ө	Ö ö	وٴ	Hamza + Waw	/ø/
П п	P p	پ	Pa	/p/
Р р	R r	ر	Ra	/r/
С с	S s	س	Seen	/s/
Т т	T t	ت	Ta	/t/
У у	W w	ۋ	Waw 3 notalı	/w/, /uw, /yw/, /u/
Ұ ұ	U u	وُ	Waw damma ile	/ʊ/
Ү ү	Ü ü	ٴوُ	Hamza + Waw damma ile	/ʏ/
Ф ф	F f	ف	Fa	/f/
Х х	X x	ح	Kha noktasız	/x, χ/
Һ һ	H h	ھ	İlk Ha	/h/
Ц ц	C c	تس	T + S	/ʦ/
Ч ч	Ç ç	چ	Cheem	/tʃ/
Ш ш	Ş ş	ش	Sheen	/ʃ/
Щ щ	Şş şş	شش	Sh + Sh	/ʃtʃ/, /ʃː/
Ъ ъ	(ʺ)	--	--	--
Ы ы	I ı	ى	Ya noktasız	/ɯ/, /ɤ/
Іі	İ i	ٴى	Hamza + Ya noktasız	/i/, /ɪ/
Ь ь	(ʹ)	--	--	--
Э э	Ee (Éé)	ه	Ha	/e/
Ю ю	Yu yu	يۋ	Y + U	/ju/, /jy/
Я я	Ya ya	يا	Y + A	/ja/, /jɑ/

**KIRGIZİSTAN ALFABESİ**

Kiril alfabesi	Kırgız isim	Arap alfabesi^[4]	Başka alfabeyle yazma	Latin alfabesi (1928—1940)	IPA
А а	а	ا	A a	A a	/ɑ/
Б б	бе	ب	B b	B в	/b/, [w], [v]
В в	ве	ۋ	V v	V v	/v/
Г г	ге	گ ع*	G g	G g, Ƣ ƣ	/ɡ/ [ʁ]
Д д	де	د	D d	D d	/d/
Е е	e	ه	E e	E e	/je/, /e/
Ё ё	ё	يو	Yo yo	Yo yo	/jo/
Ж ж	же	ج	J j	Ç ç (Ƶ ƶ1938-1940)	/dʒ/
З з	зе	ز	Z z	Z z	/z/
И и	и	ى	İ i	I i	/i/
Й й	ий	ي	Y y	J j	/j/
К к	кa	ك ق*	K k	K k, Q q	/k/, [q], [χ]
Л л	эл	ل	L l	L l	/l/
М м	эм	م	M m	M m	/m/
Н н	эн	ن	N n	N n	/n/
Ң ң	ың	ڭ	Ñ ñ	Ŋ ŋ	/ŋ/
О о	о	و	O o	O o	/o/
Ө ө	ө	ۅ	Ö ö	Ɵ ɵ	/ø/
П п	пe	پ	P p	P p	/p/
Р р	эр	ر	R r	R r	/r/
С с	эс	س	S s	S s	/s/
Т т	те	ت	T t	T t	/t/
У у	у	ۇ	U u	U u	/u/
Ү ү	ү	ۉ	Ü ü	Y y	/y/
Ф ф	эф	ف	F f	F f	/f/
Х х	ха	ح	H h	X x (H h 1928-1938)	/χ/ (=/k/)
Ц ц	це	تس	C c	Ts ts	/ʦ/
Ч ч	че	چ	Ç ç	C c	/tʃ/
Ш ш	ша	ش	Ş ş	Ş ş	/ʃ/
Щ щ	ща	-	Şç şç	Şc şc	/ʃtʃ/, /ʃː/
Ъ ъ	ажыратуу белгиси	-	-	-	-
Ы ы	ы	ى	İ i	Ь ь	/ɯ/
Ь ь	ичкертүү белгиси	-	-	-	-
Э э	э	ه	É é	E e	/e/
Ю ю	ю	يۋ	Yu yu	Yu yu	/ju/, /jy/
Я я	я	يا	Ya ya	Ya ya	/ja/, /jɑ/

К + а, о, у, ы ك => ق
Г + а, о, у, ы گ => ع

Sayılar

1 бир (bir)
2 эки (eki)
3 үч (üç)
4 тѳрт (tört)
5 бэш (beş)
6 алты (altı)
7 жэти (ceti)
8 сэгиз (segiz)
9 тогуз (toguz)
10 он (on)

**TATARİSTAN ALFABESİ**

Latin harfleri ile

Zamanälif

Çağdaş alfabe anlamına gelen ve resmî olarak kabul edilen alfabeler.

Latin uyarlamalı Tatar alfabesi 35 harflerden oluşur. Bunlar 10 sesli harf ve 25 sessiz harflerdir. Bunlara ilâve 10 harfler: Çç, Ğğ, Şş, Ññ, Ää, Öö, Üü, Iı, İi ve Íí. Diğer harfler aynı her iki alfabenin de içinde, ama onlar farklı şekilde telâffuz edilir.

Alfabeler

A, Ä, B, C, Ç, D, E, F, G, Ğ, H, I, İ, Í, J, K, L, M, N, Ñ, O, Ö, P, Q, R, S, Ş, T, U, Ü, V, W, X, Y, Z.

Sesliler

a/ä, o/ö, u/ü, í/i, ı/e.
**ÇUVAŞİSTAN ALFABESİ**
Çuvaş Alfabesi

TRANSKRİPSİYON İŞARETLERİ

TACİKİSTAN ALFABESİ

**Fars-Arap yazı sistemi ile Tacik alfabesi**
ر	ذ	د	خ	ح	چ	ج	ث	ت	پ	ب	ا
/ɾ/	/z/	/d/	/χ/	/h/	/ʧ/	/ʤ/	/s/	/t/	/p/	/b/	/o/
ق	ف	غ	ع	ظ	ط	ض	ص	ش	س	ژ	ز
/q/	/f/	/ʁ/	/ʔ/	/z/	/t/	/z/	/s/	/ʃ/	/s/	/ʒ/	/z/
ی	ه	و	ن	م	ل	گ	ک
/j/	/h/	/v/	/n/	/m/	/l/	/ɡ/	/k/

**Latin yazı sistemi ile Tacik alfabesi**
A a	B ʙ	C c	Ç ç	D d	E e	F f	G g	Ƣ ƣ	H h	I i	Ī ī
/a/	/b/	/ʧ/	/ʤ/	/d/	/e/	/f/	/ɡ/	/ʁ/	/h/	/i/	/ˈi/
J j	K k	L l	M m	N n	O o	P p	Q q	R r	S s	Ş ş	T t
/j/	/k/	/l/	/m/	/n/	/o/	/p/	/q/	/ɾ/	/s/	/ʃ/	/t/
U u	Ū ū	V v	X x	Z z	Ƶ ƶ	'
/u/	/ɵ/	/v/	/χ/	/z/	/ʒ/	/ʔ/

**Kiril yazı sistemi ile Tacik alfabesi**
А а	Б б	В в	Г г	Д д	Е е	Ё ё	Ж ж	З з	И и	Й й	К к
/a/	/b/	/v/	/ɡ/	/d/	/e/	/jɒ/	/ʒ/	/z/	/i/	/j/	/k/
Л л	М м	Н н	О о	П п	Р р	С с	Т т	У у	Ф ф	Х х	Ч ч
/l/	/m/	/n/	/o/	/p/	/ɾ/	/s/	/t/	/u/	/f/	/χ/	/ʧ/
Ш ш	Ъ ъ	Э э	Ю ю	Я я	Ғ ғ	Ӣ ӣ	Қ қ	Ӯ ӯ	Ҳ ҳ	Ҷ ҷ
/ʃ/	/ʔ/	/e/	/ju/	/ja/	/ʁ/	/ˈi/	/q/	/ɵ/	/h/	/ʤ/

**İbrani yazı sistemi ile Tacik alfabesi**
ג״	ג׳	ג	גּ	בּ	ב	איֵ	איִ	אוּ	אוׄ	אָ	אַ
/ʤ/	/ʧ/	/ʁ/	/g/	/b/	/v/	/e/	/i/	/u/	/ɵ/	/o/	/a/
מ ם	ל	כּ ךּ	כ ך	י	ט	ח	ז	ז	ו	ה	ד
/m/	/l/	/k/	/χ/	/j/	/t/	/ħ/	/ʒ/	/z/	/v/	/h/	/d/
ת	שׁ	ר	ק	צ ץ	פּ ףּ	פ ף	ע	ס	נ ן
/t/	/ʃ/	/r/	/q/	/s/	/p/	/f/	/ʔ/	/s/	/n/

**UYGUR ALFABESİ**

**KIRIM ALFABESİ**

Yanı Latin ve Eski Kiril (Parantez içinde) Alfabelerı

1 A a a (A a)

2 B b be (Б б)

3 C c ce (ДЖ дж)

4 Ç ç çe (Ч ч)

5 D d de (Д д)

6 E e e (Э э)

7 F f f (Ф ф)

8 G g ge (Г г)

9 Ğ ğ ga (ГЬ гь)

10 H h he (Х х)

11 I ı ı (Ы ы)

12 İ i i (И и)

13 J j je (Ж ж)

14 K k ke (К к)

15 Q q ka (КЪ къ)

16 L l le (Л л)

17 M m me (М м)

18 N n ne (Н н)

19 Ñ ñ ng (НЪ нъ)

20 O o o (О о)

21 Ö ö ö

22 P p pe (П п)

23 R r re (Р р)

24 S s se (С с)

25 Ş ş şe (Ш ш)

26 T t te (Т т)

27 U u u (У у)

28 Ü ü ü

29 V v ve (В в)

30 Y y ye (Й й)

31 Z z ze (З з)